Luty 2023, Numer 2 (824)
SPIS TREŚCI
Jerzy Trzeszczyński
O Radzie Naukowej „Energetyki” z okazji 75-lecia powstania czasopisma
Herbert Leopold Gabryś
Elektroenergetyka w Polsce 2023… z wyników i wyzwań 2022 roku
Jerzy Buchacz, Tadeusz Glinka
Śląska Szkoła Diagnostyki Transformatorów
ENERGETYKA I PRODUCENCI
P.W. PROFIL Sławomir Mroziński
Inteligentny system zarządzania oświetleniem ulicznym ECO-GIS
BIULETYN ENERGOPOMIARU
Eugeniusz Głowacki, Patrycja Żupa-Marczuk
Przyszłe funkcjonowanie energetyki konwencjonalnej w świetle propozycji zmian dyrektywy IED
Rafał Czekalski, Mateusz Ksiądz
Sezonowe magazyny ciepła
Rafał Czekalski, Bartłomiej Dziubek
Technologie wytwórcze i magazyny ciepła dla efektywnych systemów ciepłowniczych
Dariusz Dekarz
Technologie jądrowe w planach inwestycyjnych przedsiębiorstw ciepłowniczych
– podsumowanie badania ankietowego dla Narodowego Centrum Badań Jądrowych
ENERGETYKA – NAUKA – PRZEMYSŁ
Iwona Gajda
„ZARZĄDZANIE EKSPLOATACJĄ TRANSFORMATORÓW”
LEKTURA PONADOBOWIĄZKOWA…
Bogumił Dudek
Licytacja
STRESZCZENIA
Herbert Leopold Gabryś
Elektroenergetyka w Polsce 2023… z wyników i wyzwań 2022 roku
W artykule podano bilans energii za rok 2022 w porównaniach z rokiem 2021. Stwierdzono m. in. że w minionym roku nastąpiła wyraźnie większa produkcja energii elektrycznej z węgla brunatnego i mniejsza z kamiennego i gazu ziemnego. Trwa globalna tendencja do zwiększania produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Po raz pierwszy od wielu lat produkcja energii elektrycznej w Polsce za 2022 rok była wyższa od jej zużycia w kraju. Zmiany dotychczasowych relacji pomiędzy produkcją energii elektrycznej i jej finalnym zużyciem mają związek ze zdarzeniami na globalnym rynku paliw w 2021 roku i nieco później ze zdarzeniami na Wschodzie. Mniejsza produkcja energii elektrycznej ze źródeł zawodowej energetyki cieplnej w ważącej części została zastąpiona generacją odnawialną. Rola generacji gazowej wyraźnie zmalała. Obraz zmian w bilansie energii za rok 2022 dopełnia różnica w imporcie i eksporcie energii elektrycznej z okresu sprzed „pandemicznego” po dzień dzisiejszy.
Słowa kluczowe: elektroenergetyka w Polsce, bilans energii za rok 2022, zwiększanie produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych
Jerzy Buchacz, Tadeusz Glinka
Śląska Szkoła Diagnostyki Transformatorów
W artykule omówiono historię rozwoju transformatora na świecie i w Polsce. Przedstawiono początki Śląskiej Szkoły Diagnostyki i jej stan obecny. Przypomniano najważniejsze postacie związane z tą tematyką: założycieli fabryk transformatorów i ich osprzętu oraz profesorów Politechniki Śląskiej i ich wychowanków. Szczególną uwagę poświęcono najstarszemu w Polsce laboratorium badań izolacji, które działa nieprzerwanie w Gliwicach od ponad 60 lat oraz wkładowi ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA w rozwój diagnostyki i wspomagania eksploatacji transformatorów.
Słowa kluczowe: transformatory, eksploatacja, diagnostyka, DGA
Eugeniusz Głowacki, Patrycja Żupa-Marczuk
Przyszłe funkcjonowanie energetyki konwencjonalnej w świetle propozycji zmian dyrektywy IED
W kwietniu 2023 minie rok od przedstawienia przez Komisję Europejską wniosku o zmianie dyrektywy Parlamentu i Rady 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych, tzw. dyrektywy IED. W artykule autorzy rozważają, jak propozycja zmian dyrektywy IED może wpłynąć na przyszłe funkcjonowanie energetyki konwencjonalnej. Artykuł nie obejmuje wszystkich aspektów i propozycji ujętych we wniosku Komisji, natomiast uwzględniono w nim kluczowe kwestie techniczne mające wpływ na eksploatację instalacji.
Słowa kluczowe: dyrektywa IED, konkluzje BAT, PRTR, dyrektywa CSRD, plany transformacji, IOS, odsiarczanie spalin, SCR, SNCR, odazotowanie spalin, odpylanie, pozwolenia zintegrowane, emisje przemysłowe, efektywność środowiskowa
Rafał Czekalski, Mateusz Ksiądz
Sezonowe magazyny ciepła
W artykule przedstawiono ideę sezonowego magazynowania ciepła w systemach ciepłowniczych. Dokonano przeglądu potencjalnych technologii długoterminowego magazynowania ciepła wraz z opisem przykładowych instalacji. Skupiono się na magazynach typu PTES współpracujących z kolektorami słonecznymi. Przedstawiono także autorski model układu ciepłowniczego wyposażonego w sezonowy magazyn ciepła, opracowany w programie TRNSYS.
Słowa kluczowe: odnawialne źródła energii, kolektory słoneczne, magazyn ciepła, sezonowe magazynowanie ciepła, modelowanie matematyczne, pompa ciepła
Rafał Czekalski, Bartłomiej Dziubek
Technologie wytwórcze i magazyny ciepła dla efektywnych systemów ciepłowniczych
Sektor ciepłowniczy stoi przed wyzwaniami związanymi z transformacją w obszarze źródeł wytwarzania. Regulacje prawne i dynamicznie zmieniające się ceny nośników energii skłaniają do inwestowania w nowe rozwiązania. W artykule przedstawiono technologie decydujące o efektywności systemu ciepłowniczego – jednym z warunków uzyskania dotacji na rozwój, a także analizę ekonomiczną jako podstawę do podejmowania decyzji inwestycyjnych.
Słowa kluczowe: ciepłownictwo, odnawialne źródła energii, analiza ekonomiczna, efektywny system ciepłowniczy, transformacja ciepłownictwa, kogeneracja, magazyn ciepła, pompa ciepła, ciepło odpadowe
Dariusz Dekarz
Technologie jądrowe w planach inwestycyjnych przedsiębiorstw ciepłowniczych
– podsumowanie badania ankietowego dla Narodowego Centrum Badań Jądrowych
Przeprowadzone w 2021 r. przez „Energopomiar” Sp. z o.o. wśród elektrociepłowni zawodowych i przemysłowych oraz ciepłowni badanie ankietowe pokazało, jak dużym zainteresowaniem cieszy się w Polsce wdrożenie technologii jądrowych. Zastosowanie reaktorów skali małej (SMR – Small Modular Reactor) i mikro (MMR – Micro Modular Reactor) jest postrzegane jako sposób na rezygnację ze spalania paliw kopalnych (dekarbonizacja) i dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Perspektywa zastosowania technologii jądrowych w ciepłownictwie wydaje się jednak na chwilę obecną raczej odległa, stąd też poszczególne przedsiębiorstwa szukają rozwiązań dostępnych aktualnie na rynku.
Słowa kluczowe: technologia jądrowa, energetyka jądrowa, reaktory jądrowe, HTR, HTGR, SMR, dekarbonizacja, REPowerEU, taksonomia, ciepło, energia elektryczna, ciepłownictwo, energetyka, kogeneracja, produkcja skojarzona, ETS
