Styczeń 2023, Numer 1 (823)
SPIS TREŚCI
Iwona Gajda
75. rocznica czasopisma Energetyka
Bogumił Dudek
Moje kontakty z Energetyką
Jerzy Hickiewicz, Piotr Rataj, Przemysław Sadłowski
Patron Roku 2023 polskich elektryków
Profesor Tadeusz Malarski (1883–1952)
Piotr Dukalski, Jan Mikoś, Roman Krok
Projekt silnika elektrycznego do zabudowy w piaście koła dostawczego
hybrydowego samochodu o masie 3,5 tony
ENERGETYKA I OCHRONA ODGROMOWA
Tadeusz Masłowski
Wymiarowanie stref ochronnych według PN-EN 62305 w praktyce
HISTORIA ELEKTROENERGETYKI POLSKIEJ. DONIOSŁE WYDARZENIA – ZNAMIENITE POSTACI
Piotr Rataj, Jerzy Hickiewicz
Początki techniki prądu przemiennego trójfazowego na ziemiach polskich do końca XIX wieku
Bogumił Dudek, Piotr Rajwa
75. rocznica wybudowania pierwszej polskiej linii 220 kV Śląsk – Łódź
ELEKTROENERGETYCY POLSCY
Wspomnienie o dr. inż. Marianie Mikrucie w 20 lat po śmierci.
Wspomina dr inż. Tomasz Rusek
LEKTURA PONADOBOWIĄZKOWA…
Bogumił Dudek
Silna bestia
STRESZCZENIA
Iwona Gajda
75. rocznica czasopisma Energetyka
W sposób bardzo skrótowy podano okoliczności powstania i pokrótce historię czasopisma „Energetyka”. Od stycznia 1958 r. ukazuje się ono jako miesięcznik. Wydawcą „Energetyki” była początkowo Naczelna Organizacja Techniczna, a od 1994 r. „Energetyka” ukazuje się pod auspicjami Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Przez wszystkie lata swojego istnienia redakcja ma swą siedzibę na Górnym Śląsku. W artykule wymieniono twórcę czasopisma – mgr. inż. Józefa Michejdę oraz kolejnych redaktorów naczelnych „Energetyki”. Wymieniono również przewodniczących Rady Programowej oraz współpracowników redakcji. W ciągu 75 lat wydano 822 numery czasopisma, a w nich kilkadziesiąt tysięcy artykułów, zamieszczonych na około ponad 29 tysiącach stron druku. Jest to ogromny dorobek ponad 3000 Autorów. W artykule złożono podziękowanie Autorom, Czytelnikom i Reklamodawcom.
Słowa kluczowe: redakcja „Energetyki”, historia 75-lecia czasopisma
Jerzy Hickiewicz, Piotr Rataj, Przemysław Sadłowski
Patron Roku 2023 polskich elektryków Profesor Tadeusz Malarski (1883–1952)
Artykuł przedstawia sylwetkę prof. Tadeusza Malarskiego, fizyka, radiotechnika, pioniera radiotechniki w Polsce, wykładowcy Politechniki Lwowskiej i Śląskiej. Miał wielkie zasługi w organizacji laboratoriów, wykładów i kierunków radiotechnicznych i teletechnicznych na tych uczelniach. Naukowo zajmował się fizyką, zwłaszcza koloidami oraz radiotechniką. Podczas wojny z bolszewikami służył w Wojsku Polskim, dowodząc jednostkami radiotelegraficznymi.
Słowa kluczowe: Tadeusz Malarski, Patron Roku 2023 w SEP, Politechnika Lwowska, Politechnika Śląska, radiotechnika
Piotr Dukalski, Jan Mikoś, Roman Krok
Projekt silnika elektrycznego do zabudowy w piaście koła dostawczego hybrydowego samochodu o masie 3,5 tony
W artykule autorzy zaprezentowali model silnika elektrycznego do zabudowy w piaście koła samochodu dostawczego o masie do 3,5 t. Przedstawiono wyniki symulacji pracy silnika w napędzie złożonym z dwóch silników zabudowanych w tylnej osi napędowej pojazdu. Symulacje zostały przeprowadzone dla założonego cyklu jazdy Artemis Urban, który odwzorowuje cykl miejski z uwzględnieniem przeciętnej dynamiki jazdy. Obliczenia zostały przeprowadzone w programie Ansys Motor-CAD, który pozwala na sprzężenie modelu elektromagnetycznego oraz modelu termicznego obwodu elektromagnetycznego silnika. Zaprezentowano wyniki obliczeń temperatury poszczególnych elementów oraz parametrów pracy silnika przy symulacji jazdy miejskiej.
Słowa kluczowe: silnik w piaście koła, silnik z magnesami trwałymi, samochód elektryczny, napęd elektryczny
Tadeusz Masłowski
Wymiarowanie stref ochronnych według PN-EN 62305 w praktyce
W artykule opisano metody inżynierskie, które według matematycznych (numerycznych i geometrycznych) reguł kreują sposób wykonania instalacji odgromowej. Zasadnicze zmiany w obecnie obowiązującej normie PN-EN 62305 polegają na wprowadzeniu poziomów ochrony odgromowej LPL i stosowaniu określonych kompletnych urządzeń ochrony odgromowej LPS w celu zmniejszania szkód fizycznych powodowanych przez wyładowania piorunowe w obiekt. Obecna norma przyjęła metody wymiarowania stosowane według wcześniej obowiązujących: metodę toczącej się kuli, metodę kąta ochronnego, metodę oczkową.
Słowa kluczowe: norma PN-EN 62305, wymiarowanie stref ochronnych, metoda toczącej się kuli, metoda kąta ochronnego, metoda oczkowa
Piotr Rataj, Jerzy Hickiewicz
Początki techniki prądu przemiennego trójfazowego na ziemiach polskich do końca XIX wieku
Artykuł przedstawia trzy przykłady zastosowania pionierskiej techniki prądu przemiennego trójfazowego w XIX wieku na terenach polskich, podzielonych wówczas na zabory. Były to elektrownie trójfazowe: na II Wystawie Higienicznej w Warszawie (1896), w warsztatach Austro-Węgierskich Kolei Państwowych we Lwowie (1898) i w kopalni ropy naftowej w Borysławiu (1897-1898).
Słowa kluczowe: prąd trójfazowy, historia polskiej elektrotechniki, XIX wiek, Warszawa, Lwów, Borysław
Bogumił Dudek, Piotr Rajwa
75. rocznica wybudowania pierwszej polskiej linii 220 kV Śląsk – Łódź
W artykule wspomniano 75. rocznicę wprowadzenia w polskiej energetyce napięcia 220 kV. Nastąpiło to poprzez wybudowanie pierwszej w kraju jednotorowej linii napowietrznej 220 kV relacji SE Łagisza – SE Janów, nazwanej ówcześnie linią Śląsk – Łódź. Decyzję o budowie tej linii podjęto 11 listopada 1946 roku, a przesył energii rozpoczęto już 30 listopada 1947 roku. Inwestorem był Centralny Zarząd Energetyki, a wykonawcą Zjednoczenie Energetyczne Okręgu Łódzkiego. Linia połączyła Śląsk z Łodzią na odcinku 161 km. W linii ustawiono 380 słupów. W szczytowym okresie zatrudniano 1370 pracowników. PBE ELBUD wykonał 90 km montażu przewodów. Sukcesywne remonty i modernizacje pozwalają tej linii na efektywną pracę w KSE do dziś.
Słowa kluczowe: linia napowietrzna 220 kV Śląsk – Łódź, okoliczności budowy linii
