Grudzień 2021, Numer 12 (810)
SPIS TREŚCI
Julian WIATR
Warunki instalacji systemów PV na stacjach benzynowych
BIULETYN IASE
Antonina KIELECZAWA, Michał BIAŁECKI, Radosław IZAKIEWICZ,
Piotr PIETRAS, Roman SKAKOWSKI, Wojciech SZUBERT
System DCS MASTER – wielojęzyczność, wielowariantowe stacje poziomu operatorskiego oraz małogabarytowe rozwiązania sprzętowe
Bartłomiej BORKOWSKI, Tadeusz MĄCZKA, Piotr SZULC
Założenia wstępne dla Systemu Zarządzania hybrydowymi instalacjami OZE
dla krajowych przedsiębiorstw z sektora MŚP
Antonina KIELECZAWA, Mariusz LIPIŃSKI, Tadeusz MĄCZKA, Wojciech SZUBERT
Proekologiczne rozwiązania IASE Sp. z o.o. zawarte w pracach badawczo-rozwojowych
i wdrożone na obiektach przemysłowych oraz inne praktyki ekologiczne Instytutu
Wojciech SZUBERT, Roman SKAKOWSKI, Edward ZIAJA
Systemy węzłów lokalnych LFC dla elektrowni wodnych
według nowych standardów PSE Operator S.A.
BIULETYN PRO NOVUM
Jerzy TRZESZCZYŃSKI
Dokąd zmierza diagnostyka?
Radosław STANEK, Jerzy TRZESZCZYŃSKI
Prognozowanie trwałości urządzeń energetycznych w trybie zdalnym z wykorzystaniem aplikacji Prognoza PRO®
Adam DRAGON, Sebastian POŚPIECH, Sławomir RAJCA
Remonty turbin wspierane przez zaawansowaną diagnostykę
Michał Roman WOJCIECHOWSKI, Michał GÓRKA,
Kamil STASZAŁEK, Adrian SOBCZYSZYN, Krzysztof BRUNNÉ, Mateusz KUSIBAB
Weryfikacja bezpieczeństwa warunkowo eksploatowanych elementów
kotłów parowych na podstawie badań niszczących, po ich demontażu
Marcin KIJOWSKI, Bartosz BORCZ, Mateusz NOWAK
Diagnostyka instalacji rurociągowych z wykorzystaniem modelowania
na podstawie dokumentacji oraz badań, pomiarów i inwentaryzacji obiektów rzeczywistych
ENERGETYKA – NAUKA – PRZEMYSŁ
I/XXIII Sympozjum DIAGNOSTYKA URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH I INSTALACJI PRZEMYSŁOWYCH
– Diagnostyka wobec aktualnych wyzwań energetyki
Katarzyna KOSTRZ
VI Konferencja Enea Operator za nami.
Tym razem rozmawialiśmy o inwestycjach i rozwoju
SPIS TREŚCI ROCZNIKA 2021
STRESZCZENIA
Julian Wiatr
Warunki instalacji systemów PV na stacjach benzynowych
Dokładna analiza stacji paliw płynnych oraz gazowych umożliwia wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem z jednoczesnym wyszukaniem stref niezagrożonych, w których możliwa będzie instalacja poszczególnych elementów systemu fotowoltaicznego. Analizę należy rozpocząć od sprawdzenia przepisów techniczno-prawnych i zdefiniowania strefy zagrożonej wybuchem. W artykule wymieniono przepisy, normy i rozporządzenia dotyczące omawianych zagadnień, podano definicje pomieszczenia i strefy zagrożonej wybuchem. Wszelkie prace projektowe oraz instalacyjne w zakresie instalacji PV należy prowadzić zgodnie z wymaganiami podanych norm. Decyzję dotyczącą metody wentylacji, rozmieszczenia poszczególnych jej elementów sterowania oraz sposobu i mocy klimatyzacji podejmują projektanci branżowi. Niniejszy artykuł zawiera jedynie ocenę techniczną zagrożeń oraz wskazówki dotyczące neutralizacji zagrożeń stwarzanych przez baterie akumulatorów.
Słowa kluczowe: stacje paliw płynnych i gazowych, instalacja systemu fotowoltaicznego, normy i rozporządzenia, definicje pomieszczenia i strefy zagrożonej wybuchem
Antonina Kieleczawa, Michał Białecki, Radosław Izakiewicz, Piotr Pietras, Roman Skakowski, Wojciech Szubert
System DCS MASTER – wielojęzyczność, wielowariantowe stacje poziomu operatorskiego
oraz małogabarytowe rozwiązania sprzętowe
W artykule przedstawione zostały nowości, o które wzbogacony został polski system automatyki DCS MASTER. Jedną z nich jest możliwość tworzenia aplikacji systemu DCS MASTER w innych wersjach językowych niż tylko polska. Opracowane zostały m.in. firmowe narzędzia ułatwiające wprowadzenie dowolnego języka wykorzystywanego przy obsłudze i eksploatacji stacji operatorskich Proster systemu DCS MASTER. Zmodernizowana i zoptymalizowana została również koncepcja stacji wielowariantowej Proster z formy wieloinstancyjnej na jednoinstancyjną. W nowym rozwiązaniu stacje wielowariantowe i indywidualne dla poszczególnych technologii posiadają to samo podstawowe oprogramowanie użytkowe, tzw. runtime systemu operatorskiego Proster, a przełączenie stacji obsługujących poszczególne technologie dotyczy wyłącznie przełączenia kontekstu aplikacyjnego poszczególnych technologii. Instytut ponadto rozszerzył swoją ofertę o możliwość realizacji systemu DCS MASTER na przemysłowym, małogabarytowym sprzęcie komputerowym z dyskami SSD.
Słowa kluczowe: DCS, systemy automatyki, stacje operatorskie, komputery przemysłowe, dyski SSD, wielojęzyczność
Bartłomiej Borkowski, Tadeusz Mączka, Piotr Szulc
Założenia wstępne dla Systemu Zarządzania hybrydowymi instalacjami OZE dla krajowych przedsiębiorstw z sektora MŚP
W artykule przedstawiono problem niestabilności OZE oraz ich negatywnego wpływu na działanie sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Wskazano na dynamiczny rozwój źródeł odnawialnych w Polsce na przestrzeni ostatnich kilku lat, który jest wynikiem zdecydowanego wzrostu cen energii elektrycznej. Jako przeciwdziałanie negatywnemu wpływowi technologii odnawialnych na sieci zaproponowano wstępną koncepcję Inteligentnego Systemu Zarządzania Hybrydowymi Jednostkami OZE. Działanie proponowanego systemu ma być oparte na magazynach energii współpracujących z jednostkami wytwórczymi OZE dla sektora MŚP. W artykule scharakteryzowano także wybrane najpopularniejsze metody magazynowania energii elektrycznej. Na tej podstawie wytypowano najkorzystniejsze rodzaje magazynów energii dla sektora MŚP, które mogą być z powodzeniem przeznaczone do współpracy z OZE. Budowa Inteligentnego Systemu Zarzadzania jest wynikiem podjętej współpracy między partnerami naukowymi i przemysłowymi.
Słowa kluczowe: magazyny energii, odnawialne źródła energii, hybrydowe jednostki OZE, niestabilność
Antonina Kieleczawa, Mariusz Lipiński, Tadeusz Mączka, Wojciech Szubert
Proekologiczne rozwiązania IASE Sp. z o.o. zawarte w pracach badawczo-rozwojowych i wdrożone na obiektach przemysłowych
oraz inne praktyki ekologiczne Instytutu
W artykule przedstawione zostały najważniejsze rozwiązania techniczne zaimplementowane w kluczowych produktach Instytutu Automatyki Systemów Energetycznych w ostatniej dekadzie, które wspierają prowadzenie eksploatacji obiektów energetycznych i przemysłowych z zachowaniem najlepszych praktyk proekologicznych. Opisano również działania Instytutu, które związane są z poprawą bezpieczeństwa i komfortu ludzi w środowisku pracy oraz inne działania na rzecz szeroko rozumianej ochrony środowiska.
Słowa kluczowe: IASE Sp. o.o., działania proekologiczne, prace badawczo-rozwojowe, ograniczanie emisji
Wojciech Szubert, Roman Skakowski, Edward Ziaja
Systemy węzłów lokalnych LFC dla elektrowni wodnych według nowych standardów PSE Operator S.A.
W Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych opracowano system obsługi węzłów lokalnych LFC (WL LFC) (Load Frequency Control) spełniający wymagania zdefiniowane przez Operatora Systemu w PSE. System LFC stanowi jeden z elementów systemu bilansowania Krajowego Systemu Energetycznego (KSE), a wszelkie zmiany w jego zakresie zostały skorelowane ze zmianami w funkcjonowaniu rynku bilansującego w Polsce. Realizacja sterowań w systemie LFC odbywa się przez przesyłanie do Węzłów Lokalnych LFC planów regulacji mocy. Opracowany w Instytucie system obsługi Węzła Lokalego LFC umożliwia łatwe dostosowanie produkcji energii w Węzłach Lokalnych do planów Węzła Centralnego LFC przez udostępnienie w swoim interfejsie okna konfiguracyjnego do modyfikacji parametrów produkcji mocy przez uprawnione osoby z grupy DIR lub inne. W artykule podano listę sygnałów kluczowych systemu LFC. Opracowane w Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych narzędzia sprzętowe i programowe pozwalają w pełnym wymiarze na wykorzystanie elektrowni wodnych do regulacji systemowej.
Słowa kluczowe: IASE, system obsługi węzłów lokalnych LFC, rynek bilansujący w Polsce, wykorzystanie elektrowni wodnych do regulacji systemowej
Jerzy Trzeszczyński
O korzyściach z diagnostyki
Diagnostyka urządzeń cieplno-mechanicznych elektrowni przeobraża się głównie pod wpływem zmian w strategiach remontowych, w szczególności jako rezultat ograniczania nakładów na utrzymanie stanu technicznego. Coraz mniej typowy, stopniowo coraz bardziej regulacyjny tryb pracy nie jest w koniecznym stopniu uwzględniany w aktualnie wykonywanej diagnostyce. Możliwości jakie stwarzają współczesne technologie analityczne, cyfrowe i informatyczne wykorzystywane są w bardzo ograniczonym stopniu, głównie na nowych blokach, urządzeniach i instalacjach w trybie LTSA.
Słowa kluczowe: diagnostyka, urządzenia cieplno-mechaniczne elektrowni, strategie remontowe
Radosław Stanek, Jerzy Trzeszczyński
Prognozowanie trwałości urządzeń energetycznych w trybie zdalnym z wykorzystaniem aplikacji Prognoza PRO®
Opisano funkcjonalność oraz korzyści, jakie można osiągnąć korzystając z aplikacji informatycznej towarzyszącej każdej kompleksowo wykonywanej przez Pro Novum diagnostyce, tj. takiej, gdy badaniom towarzyszą ocena staniu technicznego oraz prognoza trwałości. Aplikacja pozwala na akcelerację korzyści, jaką daje taka diagnostyka, tj. na weryfikację prognozy trwałości w trybie on-line, a w wersjach bardziej rozbudowanych także na aktualizację oceny stanu technicznego oraz zapewnienie bezpieczeństwa eksploatacji elementów dopuszczonych warunkowo do dalszej eksploatacji.
Słowa kluczowe: ocena stanu technicznego urządzeń energetycznych, prognoza trwałości, aplikacja informatyczna Pro Novum
Adam Dragon, Sebastian Pośpiech, Sławomir Rajca
Remonty turbin wspierane przez zaawansowaną diagnostykę
Remonty i diagnostyka turbozespołów wymagają szczególnie wysokich kompetencji. Wieloletnia współpraca firmy remontowej i diagnostycznej ma więc duże znaczenie dla użytkowników turbin, którzy zwłaszcza kosztowne remonty kapitalne chcą wykonywać możliwie rzadko, ale z jak najlepszym skutkiem. Długoletnie partnerstwo ZRE Katowice i Pro Novum, nie tylko na polskim rynku energetycznym, spotyka się z wysoką oceną zwłaszcza wtedy, gdy remonty mają charakter interwencyjny, gdy ich zakresu nie można do końca zaplanować, a naprawy wymagają zaawansowanych technologii remontowych oraz diagnostycznych, łącznie ze zdalnym nadzorem diagnostycznym nie tylko w okresie gwarancyjnym, ale także międzyremontowym.
Słowa kluczowe: remonty turbin, diagnostyka turbozespołów, zdalny nadzór diagnostyczny
Michał Roman Wojciechowski, Michał Górka, Kamil Staszałek, Adrian Sobczyszyn, Krzysztof Brunné, Mateusz Kusibab
Weryfikacja bezpieczeństwa warunkowo eksploatowanych elementów kotłów parowych na podstawie badań niszczących,
po ich demontażu
Uszkodzenie elementu ciśnieniowego nie zawsze musi oznaczać jego dyskwalifikację z eksploatacji. W pierwszej kolejności rozważana jest zazwyczaj naprawa lub wymiana, jednak jeśli z jakiegoś powodu te działania są niemożliwe, to pozostaje opcja warunkowej, ograniczonej czasowo eksploatacji takiego elementu. Tego rodzaju eksploatacja realizowana jest z wykorzystaniem dedykowanych narzędzi inżynierskich, odpowiednich dla konkretnego przypadku metod obliczeniowych oraz systemu nadzoru diagnostycznego wspieranego przez informatyczną aplikację. Przedstawiono wyniki badań nieniszczących, które doprowadziły do zakwalifikowania jednej z komór przegrzewacza pary do warunkowej eksploatacji oraz wyniki badań niszczących, po demontażu uszkodzonego elementu, wykonanych w celu weryfikacji przyjętych założeń oraz zdobycia dodatkowej wiedzy do rozwiązywania podobnych problemów w przyszłości.
Słowa kluczowe: weryfikacja bezpieczeństwa warunkowo eksploatowanych elementów kotłów parowych, badania niszczące po demontażu uszkodzonego elementu
Marcin Kijowski, Bartosz Borcz, Mateusz Nowak
Diagnostyka instalacji rurociągowych z wykorzystaniem modelowania na podstawie dokumentacji oraz badań,
pomiarów i inwentaryzacji obiektów rzeczywistych
Określenie rzeczywistych naprężeń w elementach podczas pracy głównych rurociągów parowych za pomocą pomiarów jest technicznie trudne i ekonomicznie nieuzasadnione. Obecnie w tym celu wykorzystywane są metody elementów skończonych (MES). Modele obliczeniowe opracowuje się na podstawie dokumentacji projektowej i/lub modernizacyjnej oraz inwentaryzacji trasy rurociągów. Modele takie mogą być obarczone szeregiem uproszczeń, np. mogą nie uwzględniać rzeczywistej sztywności układu czy rzeczywistych współczynników tarcia w zamocowaniach. Tego rodzaju uproszczenia korygowane są przez zastosowanie odpowiednich współczynników bezpieczeństwa, co jest wystarczające w perspektywie pracy rurociągów do 200 000 godzin. Ich bezpieczna eksploatacja ponad czas projektowy wymaga zidentyfikowania zapasów trwałości na podstawie analizy historii i warunków pracy oraz rzeczywistej geometrii poszczególnych elementów.
Słowa kluczowe: instalacje rurociągowe, diagnostyka, metody elementów skończonych (MES), współczynniki bezpieczeństwa
