Styczeń 2022, Numer 1 (811)
SPIS TREŚCI
Jan STRZAŁKA
Kalendarium życia i działalności profesora Kazimierza Bisztygi
Stanisław PIRÓG, Zbigniew HANZELKA
Profesora Kazimierza Bisztygi przygoda z elektrotechniką
Wojciech STANEK
Koszt termoekologiczny (TEC) – ocena efektywności energetycznej
i ekologicznej technologii energetycznych
BIULETYN PPTE2050
Jan POPCZYK
ODDOLNA BUDOWA ENERGETYCZNEJ ODPORNOŚCI ELEKTROPROSUMENCKIEJ JST
w miejsce bezpieczeństwa energetycznego w schodzącej rządowej polityce energetycznej
Krzysztof BODZEK
ANALIZATOR PROCESOWEJ ODPORNOŚCI ELEKTROPROSUMENCKIEJ JST
Budowa trajektorii transformacyjnej JST do elektroprosumeryzmu
Andrzej JURKIEWICZ
AUTONOMIZACJA ENERGETYCZNA SOŁECTWA za pomocą mikroelektrowni biogazowej
STRESZCZENIA
Wojciech Stanek
Koszt termoekologiczny (TEC) – ocena efektywności energetycznej i ekologicznej technologii energetycznych
W artykule przedstawiono problemy dotyczące oceny efektywności energetycznej systemów energetycznych. W praktyce do oceny tych systemów stosowana jest lokalna sprawność energetyczna, która nie jest poprawnym kryterium porównawczym dla różnych technologii energetycznych. Do poprawnej oceny powinna być stosowana analiza systemowa w globalnej osłonie bilansowej. Omówiono narzędzie analizy systemowej – koszt termoekologiczny (TEC) – będący poprawnym miernikiem efektywności energetycznej i ekologicznej. Problemy dotyczące poprawnego stosowania oceny efektywności energetycznej i ekologicznej zilustrowano przykładowymi wynikami dotyczącymi nieodnawialnych i odnawialnych źródeł energii.
Słowa kluczowe: porównywanie różnych technologii energetycznych, narzędzie analizy systemowej – koszt termoekologiczny, poprawny miernik efektywności energetycznej i ekologicznej
Jan Popczyk
ODDOLNA BUDOWA ENERGETYCZNEJ ODPORNOŚCI ELEKTROPROSUMENCKIEJ JST
w miejsce bezpieczeństwa energetycznego w schodzącej rządowej polityce energetycznej
Jeśli w końcu 2021 r. polska energetyka WEK-PK(iEJ) – czyli wielkoskalowa energetyka korporacyjna paliw kopalnych, ze złowrogim cieniem energetyki jądrowej w tle od 2006 r. – zderzyła się ze ścianą żelbetową (rok wcześniej była to jeszcze ściana z cegły), to trzeba definitywnie uznać, że jest to ściana stanowiąca punkt bifurkacji transformacji energetycznej. Inaczej, państwo polskie na zawsze utraciło wiarygodność gwaranta bezpieczeństwa energetycznego, czyli utraciło zdolność wypełniania zasady subsydiarności w odniesieniu do potrzeb energetycznych obywateli i gospodarki państwa. Zatem żelbetowa ściana definitywnie zamknęła przyszłość dotychczasowego energetycznego porządku ustrojowego w Polsce i otworzyła nowy (i nie jest ważne, że ten nowy porządek nie jest jeszcze formalnie zaakceptowany). Tego nie jest już w stanie odwrócić obecny rząd, ani żaden inny – koniec kropka. Z drugiej strony żaden samorząd (społeczność JST) nie jest w stanie już uwolnić się od odpowiedzialności za oddolne zbudowanie swojej energetycznej odporności elektroprosumenckiej. A tego nie da się zrealizować inaczej jak tylko w ustroju społecznej gospodarki rynkowej. Przy tym samorządy mają trzy dekady na zbudowanie docelowej odporności elektroprosumenckiej JST. W tym czasie państwa nikt nie może uwolnić od kontrolowanego, w trybie schodzącym, wygaszenia energetyki WEK-PK(iEJ). Tego z kolei nie da się już zrealizować inaczej jak tylko za pomocą konkurencji (na rynku czasu rzeczywistego) rozgrywającej się na krytycznej wirtualnej osłonie kontrolnej na rynku energii elektrycznej między jego ustrojowymi (prawnymi) porządkami – starym i nowym. Artykuł koncentruje się w tym kontekście na oddolnych zadaniach własnych środowiska platformy PPTE2050. Są to zadania przekształcające na niej w 2022 r. koncepcję transformacji energetyki do elektroprosunmeryzmu za punktem bifurkacji w plany budowy odporności elektroprosumenckiej JST. Przy tym są to plany uwzględniające wstępną weryfikację (2021) koncepcji w ramach prac studialnych nad Terytorialnym Planem Sprawiedliwej Transformacji Regionu Wałbrzyskiego (korzystającego z przyznanego przez Komisję Europejską statusu regionu węglowego) oraz nad modelem transformacji energetycznej m.st. Warszawy w horyzoncie 2050 do elektroprosumeryzmu. Ponadto plany uwzględniają wschodzącą współpracę PPTE2050 z Parlamentarnym Zespołem ds. Prawa elektrycznego. Także współpracę ze Śląskim Związkiem Gmin i Powiatów w zakresie szkolenia w 2022 r. specjalistów ds. odporności elektroprosumenckiej JST.
Słowa kluczowe: energetyka, transformacja, prawo elektryczne, samorządy, odporność elektroprosumencka
Krzysztof Bodzek
ANALIZATOR PROCESOWEJ ODPORNOŚCI ELEKTROPROSUMENCKIEJ JST
Budowa trajektorii transformacyjnej JST do elektroprosumeryzmu
Transformacja energetyki w trybie innowacji przełomowej wymaga podjęcia szeregu działań lokalnych niezależnych od aktualnych uwarunkowań prawnych. Działania te powinny być realizowane przy wsparciu jednostek samorządu terytorialnego, których rola w transformacji energetyki znacząco zwiększa się. Rosną więc wymagania względem nich w zakresie zrozumienia elektroprosumeryzmu. W szczególności chodzi o wymagania dotyczące rankingu działań pozwalających na osiągnięcie odporności elektroprosumenckiej JST w możliwe krótkim czasie. Rankingu uwzględniającego kryterium kosztu elektroekologicznego (w wymiarze środowiskowym) i kosztu zaspokojenia potrzeb energetycznych (w wymiarze gospodarczym). Analizator procesowej odporności elektroprosumenckiej to narzędzie, które umożliwia szybką analizę możliwości realizacji transformacji do elektroprosumeryzmu w osłonie JST (w analizatorze wykorzystuje się do tego celu zbiór trajektorii referencyjnych). Analizator jest narzędziem adresowanym do samorządów, które w trybie kryzysowym stanęły już przed zadaniem wytworzenia odporności elektroprosumenckiej nie tylko w zakresie zadań własnych, ale całych społeczności w obrębie jednostek JST. Efektem działania analizatora jest struktura (miks) technologii wytwórczych, które po wdrożeniu czterech rynków elektroprosumeryzmu, zapewnią pokrycie wszystkich potrzeb energetycznych mieszkańców.
Słowa kluczowe: trajektorie transformacyjne, elektroprosumeryzm, samorządy, odporność elektroprosumencka
Andrzej Jurkiewicz
AUTONOMIZACJA ENERGETYCZNA SOŁECTWA
za pomocą mikroelektrowni biogazowej
Samowystarczalność energetyczna na rynkach elektroprosumeryzmu [2] – obejmująca gospodarkę obiegu zamkniętego (GOZ) – powinna być celem działania każdego samorządu w Polsce. W artykule opisano sposób realizacji samowystarczalności sołectwa do 1000 mieszkańców zasilanego z KSE – za pomocą linii nN zasilanych z pojedynczej stacji transformatorowej SN/nN – z wykorzystaniem mikroelektrowni biogazowej klasy 10 do 200 kW. Podstawą (bazą) rozwiązania technologicznego – oprócz mikroelektrowni biogazowej – są: pasywizacja budynków mieszkalnych sołectwa, elektryfikacja ciepłownictwa za pomocą pomp ciepła, dachowe źródła PV, mikroelektrownie wiatrowe oraz zoptymalizowany do potrzeb system zarządzania energią (SZE); w artykule nie uwzględnia się na razie elektryfikacji transportu. Uzupełniające (dodatkowe, ewentualne) składowe rozwiązania obejmują akumulatorowe/bateryjne zasobniki energii elektrycznej lub biogazu – przejściowo także agregaty prądotwórcze – gwarantujące zindywidualizowaną elektroprosumencką odporność kryzysową poszczególnym gospodarstwom sołectwa. Prezentowany w artykule proces budowy samowystarczalności sołectwa (jego autonomizacji względem KSE) – inaczej proces budowy odporności kryzysowej sołectwa, zastępującej bezpieczeństwo energetyczne, którego już nie zapewnia KSE – realizowany jest w etapach: on grid – on/off grid – off grid. Autonomizacja sołectw względem KSE (nabycie własnej odporności kryzysowej) jest w Polsce już realne technicznie i możliwe do szybkiej realizacji (indywidualnie sołectwo może ją zrealizować w ciągu kilku lat). W skali kraju może przyspieszyć tę autonomizację zasada współużytkowania zasobów KSE [1] wprowadzona w życie za pomocą właściwej ustawy pilotażowej do ustawy Prawo elektryczne. Podstawowe znaczenie ma jednak uruchomienie seryjnej produkcji mikroelektrowni biogazowych w sektorze MŚP. Artykuł obejmuje informację o działaniach firmy eGIE w tym zakresie.
Słowa kluczowe: transformacja energetyczna, sołectwo off grid, mikroelektrownia biogazowa
