Styczeń 2021, Numer 1 (799)

Iwona GAJDOWA, Bogumił DUDEK
Wieloletni członek Rady Naukowej miesięcznika Energetyka
TADEUSZ MALINOWSKI 24 stycznia 2021 r. obchodzi 91. urodziny

Zbigniew LUBCZYŃSKI
Profesor Jerzy Ignacy Skowroński działacz i Członek Honorowy SEP
– Patron Roku 2021 w SEP

Zbigniew HANZELKA
Rozproszone źródła energii – perspektywa operatora sieci elektroenergetycznej

Ryszard BARTNIK
Metodyka i uniwersalny model matematyczny w zapisie „ciągłym” analizy efektywności ekonomicznej działania dowolnego przedsiębiorstwa, uwzględniający czasową zmienność produkcji i postoje produkcyjne

 

ENERGETYKA I ENERGETYKA JĄDROWA

Jacek NOWICKI
Elektrownia Jądrowa Cernavoda – rumuńskie doświadczenia z technologią CANDU

 

BIULETYN PPTE2050

Jan POPCZYK
ENERGETYKA WEK-PK: to, co było dobre dla świata przez 300 lat
i to, co się nie spełniło w ostatnich dwóch dekadach oraz odpowiedź
(nowy pomysł na resztę XXI wieku, do zrealizowania w horyzoncie 2050):
polska transformacja TETIP (w trybie innowacji przełomowej) do ELEKTRROPROSUMERYZMU

Jan POPCZYK, Krzysztof BODZEK, Radosław GAWLIK
Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji Subregionu Wałbrzyskiego.
Transformacja energetyczna do elektroprosumeryzmu

Krzysztof BODZEK
Non-technical summary (addressed to the general public).
Nietechniczne streszczenie artykułu prof. Jana Popczyka pt. Od działań kryzysowych 2020 do elektroprosumeryzmu 2050. Transformacja energetyki w trybie przełomowym

 

ENERGETYKA I PRODUCENCI

Michael T. JOBCZYK
Sergi Transformer Protector – najnowocześniejszy system bezpieczeństwa pracy transformatorów

 

OKIEM OBIEŻYŚWIATA

Stefan GIERLOTKA
Energetyka w Wietnamie

 

LEKTURA PONADOBOWIĄZKOWA…

Bogumił DUDEK
Spadkobiercy?

 

Streszczenia:

Zbigniew Hanzelka
Rozproszone źródła energii – perspektywa operatora sieci elektroenergetycznej
Rozwój rozproszonych źródeł energii jest procesem pożądanym i nieuniknionym. Ich obecność przynosi już teraz, a w przyszłości będzie przynosiła jeszcze większe korzyści ekonomiczne i społeczne, stanie się podstawą rozwoju innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy. Aby proces ich upowszechniania nie był spowalniany, należy mieć świadomość istniejących ograniczeń, w tym także technicznych oraz konieczności ich systemowego rozwiązywania.
Słowa kluczowe: klaster energii, rozproszone źródła energii, odnawialne źródła energii, operator sieci

Ryszard Bartnik
Metodyka i uniwersalny model matematyczny w zapisie „ciągłym” analizy efektywności ekonomicznej działania dowolnego przedsiębiorstwa, uwzględniający czasową zmienność produkcji i postoje produkcyjne
Uniwersalne nomogramy efektywności ekonomicznej opracowane za pomocą przedstawionego w artykule modelu matematycznego i uzyskane za ich pomocą pozytywne lub negatywne wyniki szacunkowych analiz dowolnego przedsięwzięcia gospodarczego będą całkowicie wystarczające do podejmowania ostatecznych decyzji inwestycyjnych. Za pomocą tego modelu można opracować uniwersalne nomogramy efektywności ekonomicznej jego działania, bez konieczności opracowania modeli szczegółowych. Nomogramy te pozwolą na szybkie szacowanie efektywności ekonomicznej dowolnych przedsięwzięć gospodarczych. W niniejszym artykule zaprezentowano taki model.
Słowa kluczowe: przedsięwzięcia gospodarcze, analiza efektywności ekonomicznej, model matematyczny, wyniki szacunkowych analiz

Jacek Nowicki
Elektrownia Jądrowa Cernavoda – rumuńskie doświadczenia z technologią CANDU
W Rumunii pracuje jedyna na kontynencie europejskim Elektrownia Jądrowa Cernavoda (rum. Centrala Nucleară de la Cernavodă) wykorzystująca kanadyjską technologię reaktorów energetycznych CANDU 6. W reaktorach tego typu paliwem jest niewzbogacony uran, zaś chłodziwem i moderatorem ciężka woda. EJ Cernavoda pokrywa około 20% zapotrzebowania na energię elektryczną w krajowym systemie elektroenergetycznym Rumunii, przyczyniając się do redukcji emisji CO2 o około 10 milionów ton rocznie. Obecnie w elektrowni pracują dwa bloki jądrowe, każdy o mocy elektrycznej 706 MW, uruchomione kolejno w latach 1996 i 2007. Pierwotne plany przewidywały budowę jeszcze trzech kolejnych jednostek, z których w przyszłości ostatecznie powstać mają jeszcze dwie. W artykule opisano historię powstania EJ Cernavoda i jej dotychczasową eksploatację. Obszernie scharakteryzowano kanadyjską technologię reaktorów energetycznych CANDU.
Słowa kluczowe: Elektrownia Jądrowa Cernavoda, kanadyjska technologia reaktorów energetycznych CANDU 6, ciężka woda, deuter, uran, paliwo jądrowe, kalandria

Jan Popczyk
ENERGETYKA WEK-PK: to, co było dobre dla świata przez 300 lat i to, co się nie spełniło w ostatnich dwóch dekadach oraz odpowiedź (nowy pomysł na resztę XXI wieku, do zrealizowania w horyzoncie 2050): polska transformacja TETIP (w trybie innowacji przełomowej) do ELEKTRROPROSUMERYZMU
Artykuł ma status pierwszego (chronologicznie) artykułu Słownika encyklopedycznego elektroprosumeryzmu na platformie PPTE2050. Dzieli się na trzy części. Każda część dzieli się na sekcje i akapity. Sekcje mają tytuły, ale nie są numerowane. Akapity mają w każdej części odrębną, jednolitą, numerację. Pierwsza część jest poświęcona syntezie siły fundamentalnej elektroprosumeryzmu w kontekście procesów społecznych; siłę tę ocenia się (to hipoteza) jako przewyższającą znaczenie wpływu sił politycznych na procesy społeczne. Druga część koncentruje się na potrzebie wytworzenia dwóch systemów regulacji prawnych transformacji TETIP: procesu schodzącego (wygaszania energetyki WEK-PK w przestrzeni istniejącego Prawa energetycznego) oraz procesu wschodzącego (budowania elektroprosumeryzmu w przestrzeni potrzebnego nowego Prawa elektrycznego). Trzecia część (retrospektywna) prezentuje syntezę diagnozy warunkującej szanse i zagrożenia dla elektroprosumeryzmu w świetle ustrojowej reformy elektroenergetyki WEK-PK – od początku zmian ustrojowych państwa (1989) do przełączenia KSE ze Wschodu na Zachód (1995) i uchwalenia Prawa energetycznego (1997) – oraz w świetle rządowej polityki energetycznej w dwóch pierwszych dekadach XXI w. realizującej sukcesywne, ale całkowite odejście od pryncypiów tejże reformy elektroenergetyki. Artykuł kończy się zaktualizowaną (rozszerzoną) wersją Spisu podstawowych nazw i akronimów transformacji TETIP.
Słowa kluczowe: energetyka, transformacja, elektroprosumeryzm, siły polityczne, diagnoza, słownik encyklopedyczny

Jan Popczyk, Krzysztof Bodzek, Radosław Gawlik
Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji Subregionu Wałbrzyskiego.
Transformacja energetyczna do elektroprosumeryzmu
Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji tworzy sposobność wdrożenia rozwiązań umożliwiających osiągnięcie neutralności klimatycznej Subregionu Wałbrzyskiego zgodnie z Agendą 2050 UE. Możliwe do pozyskania środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji są silnym potencjalnym wsparciem realizacji wielkiego projektu transformacji energetycznej Subregionu w wymiarach gospodarczym, społecznym i środowiskowym. Artykuł prezentuje koncepcję osiągnięcia elektroprosumeryzmu w zakresie reelektryfikacji OZE. Koncepcja jest uwiarygodniona przeprowadzonymi analizami i zawiera praktyczne wskazówki dotyczące kształtowania rynków elektroprosumeryzmu w Subregionie.
Słowa kluczowe: samorządy, Subregion Wałbrzyski, koszty krańcowe, eletroprosumeryzm, zatrudnienie na rynkach reelektryfikacji OZE

Krzysztof Bodzek
Non-technical summary (addressed to the general public).
Nietechniczne streszczenie artykułu prof. Jana Popczyka pt. Od działań kryzysowych 2020 do elektroprosumeryzmu 2050. Transformacja energetyki w trybie przełomowym
Effective transformation of the energy industry needs rapid growth of social competences. It will improve better utilisation of local resources and implementation of the necessary technological innovations in energy generation already at a household level. There is a strong need to adopt a new Electricity Act which will free the pretenders to electric energy markets from inconvenient and obsolete legal regulations. It will also enable to treat the 2050 climate neutrality not as the subjection of the Polish energy industry but as the opportunity to develop the country. Described are here theoretical fundamentals of the concept of electroprosumerism including its four markets. Identified is the structural crisis in energy industry (and in mining). Presented are cognitive errors that obstruct to conduct transformation and emerge from this crisis. Proposed are indispensable reforms (resulting in the Electricity Act) in which a big role will be played by sandboxes.
Keywords: energy industry transformation, electric monism, electroprosumerism, prosumer, Electricity Act

Efektywna transformacja energetyki potrzebuje gwałtownego wzrostu kompetencji społecznych. Pozwolą one na lepsze wykorzystanie lokalnych zasobów i wdrożenie koniecznych innowacji technologicznych energetyki już na poziomie gospodarstwa domowego. Potrzebne jest nowe Prawo Elektryczne, które wyzwoli pretendentów do rynków energii elektrycznej od krępujących i przestarzałych regulacji prawnych. Po to, żeby neutralność klimatyczna w roku 2050 nie była traktowana jako zniewolenie polskiej energetyki ale jako szansa na rozwój Polski. W artykule opisano podstawy teoretyczne koncepcji elektroprosumeryzmu, w tym jego cztery rynki. Zidentyfikowano strukturalny kryzys w elektroenergetyce (i górnictwie) a także pokazano błędy poznawcze utrudniające transformację i wyjście z kryzysu. Zaproponowano konieczne reformy (prowadzące do Prawa Elektrycznego) w których dużą rolę odegrają sandboxy.
Słowa kluczowe: transformacja energetyki, monizm elektryczny, elektroprosumeryzm, prosument, Prawo Elektryczne

 

Michael T. Jobczyk
Sergi Transformer Protector – najnowocześniejszy system bezpieczeństwa pracy transformatorów
Transformator to jedno z najdroższych urządzeń umożliwiających przesył i dystrybucję energii elektrycznej na żądanym poziomie napięciowym. Jego powszechne zastosowanie w elektroenergetycznych układach sieciowych wymaga zapewnienia bezawaryjnej pracy. Awarie, które jednak się zdarzają, mogą prowadzić do znacznych szkód technicznych, środowiskowych i finansowych. Najbardziej niebezpieczne są pożary inicjowane przez zwarcia wewnątrz transformatorów olejowych, w skrajnych wypadkach grożących rozerwaniem kadzi. Aby temu zapobiec warto zastosować jedną z najskuteczniejszych metod specjalistycznej automatyki zabezpieczeniowej – Sergi Transformer Protector. To najnowocześniejszy system bezpieczeństwa pracy transformatorów na rynku, cieszący się coraz większym zainteresowaniem w Polsce.
Słowa kluczowe: transformator, konieczność zapewnienia bezawaryjnej pracy, najnowocześniejszy system bezpieczeństwa transformatorów Sergi Transformer Protector