38. EUROPOWER & 8. OZE POWER

 

W dniach 8 i 9 listopada 2023 r. w The Westin Warsaw Hotel odbędzie się 38. EUROPOWER & 8. OZE POWER – konferencja energetyczna dotycząca najbardziej aktualnych wyzwań i problemów dotyczących sektora energetycznego.

Jednym z tematów konferencji będzie przyszłość polskiego sektora energetycznego. Poniżej przedstawiamy przegląd najistotniejszych zagadnień, które w rozszerzonej formie zostaną przedstawione przez zaproszonych prelegentów już w listopadzie.

Agenda oraz zapisy: 38. Konferencja Energetyczna EuroPOWER & 8. OZE POWER

 

Polityka energetyczna – kierunki i zakres transformacji

Transformacja energetyczna w Polsce ma na celu przeciwdziałanie zmianom klimatycznym oraz zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju. Kluczowym celem jest ograniczenie wzrostu cen energii w przyszłości, co jest odpowiedzią na globalne wyzwania związane z ociepleniem klimatu i jakością powietrza.

Europa dąży do osiągnięcia neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 roku. Po inwazji Rosji na Ukrainę działania w kierunku transformacji energetycznej przyspieszyły. Istotne stało się uniezależnienie się od niestabilnych dostawców surowców energetycznych, takich jak Rosja, aby zabezpieczyć rynki przed wahaniami cen i innymi nieprzewidywalnymi czynnikami.

W Polsce, mimo kryzysu energetycznego wywołanego sytuacją na Ukrainie, konsumenci nie odczuli znaczących podwyżek cen energii. Dzięki rządowej tarczy solidarnościowej oszczędności na rachunkach za prąd mogą wynieść nawet kilka tysięcy złotych rocznie dla polskich rodzin. Jednak te działania są doraźne i nie rozwiązują problemu w dłuższej perspektywie.

Kosztowne inwestycje są niezbędne w procesie transformacji. Szacuje się, że całkowity koszt działań transformacyjnych w Polsce w ciągu najbliższych siedmiu lat może wynieść nawet 600 mld zł. Firmy energetyczne planują znaczące inwestycje w odnawialne źródła energii, takie jak morskie farmy wiatrowe czy farmy fotowoltaiczne.

Ostatecznym celem transformacji jest zapewnienie stabilnych cen energii, niezależności od zagranicznych dostawców surowców energetycznych oraz osiągnięcie neutralności emisyjnej do 2050 roku.

 

Jakie zmiany w sektorze energii przyniesie 2024 r.?

W 2024 roku polski sektor energetyczny może doświadczyć znaczących zmian, zwłaszcza w kontekście cen energii. Odejście od mrożenia cen energii może skutkować skokowym wzrostem rachunków za prąd.

Chociaż pojawiają się prognozy dotyczące cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, nie jest pewne, czy rząd zdecyduje się na kolejne mrożenie cen energii. Można wysnuć wniosek, że jeśli w 2024 roku nie zostaną wprowadzone tarcze solidarnościowe lub mrożenie cen energii, a VAT na energię zostanie przywrócony, cena energii może wzrosnąć nawet o 70% w porównaniu do obecnych stawek.

Średnioważona cena kontraktu rocznego w 2021 roku na 2022 rok wynosiła 384,16 zł/MWh. W 2022 roku na 2023 rok cena ta wzrosła do 1110,04 zł/MWh. Mimo podwyżek, konsumenci nie odczuli ich skutków, ponieważ rząd zdecydował się zamrozić ceny na poziomie taryf z 2022 roku.

Eksperci zwracają uwagę, że ceny energii na Towarowej Giełdzie Energii spadają. Jednak cena dla gospodarstw domowych to nie tylko koszt samej energii, ale także opłata za jej dostawę. Prognozy wskazują, że cena dla gospodarstw domowych może wynieść około 750 zł/MWh.

Ostateczne stawki zostaną ustalone pod koniec roku, kiedy Urząd Regulacji Energetyki zatwierdzi nowe taryfy.

 

Wspieranie local contentu – rozwój polskich firm w sektorze energetycznym

“Local content” to termin odnoszący się do udziału lokalnych firm, produktów i pracowników w realizacji projektów, zwłaszcza w sektorach takich jak energetyka. W Polsce, jak i w wielu innych krajach, rozwój “local contentu” w sektorze energetycznym jest kluczowy z kilku powodów:

• Wsparcie dla lokalnej gospodarki

  Angażowanie lokalnych firm w projekty energetyczne przyczynia się do tworzenia miejsc pracy, wzrostu kompetencji i umiejętności oraz rozwijania lokalnej infrastruktury przemysłowej.

• Zwiększenie niezależności

  Wspieranie lokalnych dostawców i producentów może przyczynić się do zwiększenia niezależności energetycznej kraju, zmniejszając zależność od importowanych technologii i surowców.

• Innowacje i rozwój technologiczny

  Lokalne firmy, angażując się w projekty energetyczne, mają możliwość inwestowania w badania i rozwój, co może prowadzić do innowacji w dziedzinie technologii energetycznych.

W Polsce wiele inicjatyw i programów rządowych ma na celu wspieranie “local contentu” w sektorze energetycznym. Przykładem może być rozwój morskiej energetyki wiatrowej, gdzie polskie firmy mają szansę uczestniczyć w całym łańcuchu dostaw – od produkcji komponentów, przez budowę i instalację, aż po utrzymanie i serwisowanie farm wiatrowych.

 

Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. z perspektywą do 2050 r. (PEP2040)

Przed inwazją Rosji na Ukrainę, w obliczu starzenia się bloków węglowych i konieczności transformacji energetycznej, polski rząd przyjął dokument “Polityka Energetyczna Polski do 2040” (PEP2040). Dokument ten, wraz z wcześniej przyjętym Programem Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ), określił kierunek tej ważnej zmiany. Główna strategia opierała się na trzech fazach:

• rozwój źródeł odnawialnych, takich jak fotowoltaika i wiatraki lądowe
• wprowadzenie Morskich Farm Wiatrowych po 2025 r.
• wdrożenie energetyki jądrowej po 2032 r.

Gaz ziemny miał pełnić funkcję “paliwa przejściowego” między fazą rezygnacji z najstarszych bloków węglowych a wdrożeniem energetyki jądrowej. Jednak w praktyce wiele z tych założeń okazało się teoretycznych. Na przykład, cel dla źródeł fotowoltaicznych na poziomie 5-7 GW planowany na 2030 r. został osiągnięty już w 2021 r.

Problemy z dostawami paliw kopalnych spowodowane inwazją Rosji na Ukrainę, w połączeniu z opóźnieniami spowodowanymi pandemią, wpłynęły na kryzys energetyczny. W odpowiedzi na te wyzwania, w 2022 r. zaprezentowano założenia do aktualizacji PEP2040, mające na celu szybkie uniezależnienie Polski od paliw importowanych z Rosji. Kluczowe założenia obejmują rozwój OZE, energetykę jądrową, poprawę efektywności energetycznej oraz dywersyfikację źródeł ropy naftowej i gazu ziemnego.

W kontekście OZE, w 2030 r. system przesyłowy ma osiągnąć zdolność do obsługi nawet 50% udziału OZE w produkowanej energii elektrycznej. W przyszłości polski system elektroenergetyczny będzie potrzebował więcej nowych źródeł energii i elastyczności, zwłaszcza z uwagi na wzrost udziału OZE.

W związku z tym, kluczowym elementem systemu będzie rozwój magazynów energii, w tym elektrowni szczytowo-pompowych (ESP), które są obecnie najtańszą skalowalną technologią magazynowania energii.

 

Fit for 55 – co dalej z pakietem?

Pakiet “Fit for 55” to zestaw propozycji legislacyjnych, który ma na celu unowocześnienie istniejącego prawodawstwa zgodnie z celem UE w zakresie klimatu na 2030 r. Jego głównym celem jest wprowadzenie zmian transformacyjnych w gospodarce, społeczeństwie i przemyśle, aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. oraz zmniejszyć emisje netto o co najmniej 55% (w porównaniu z 1990 r.) do 2030 r.

Jednakże, pakiet ten stał się przedmiotem kontrowersji w Polsce. 17 lipca 2023 r. polski rząd wystąpił ze skargą o stwierdzenie nieważności decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/852 dotyczącej liczby uprawnień umieszczonych w rezerwie stabilności rynkowej na potrzeby unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. Jest to jedna z sześciu skarg złożonych przez Polskę przeciwko aktom prawa UE stanowiących elementy pakietu Fit for 55.

Polska argumentowała, że stosowanie tej decyzji doprowadzi do sztucznego wzrostu cen nośników energii, co przełoży się na zwiększenie obciążeń ponoszonych przez gospodarstwa domowe z tytułu zakupu energii. Ponadto, zniechęcenie do wykorzystywania paliw kopalnych, wywołane przez tę decyzję, zagraża bezpieczeństwu energetycznemu Polski oraz stwarza ryzyko likwidacji miejsc pracy w sektorze górniczym i sektorach pokrewnych.

Jednak Wiceprezes Trybunału Sprawiedliwości UE oddalił wniosek, uznając, że Polska nie wykazała ryzyka powstania poważnej i nieodwracalnej szkody, jaka miałaby powstać wskutek stosowania zaskarżonej decyzji.

W świetle tych wydarzeń, przyszłość pakietu “Fit for 55” w Polsce pozostaje niepewna, a jego wpływ na polską politykę energetyczną będzie przedmiotem dalszych dyskusji i negocjacji na poziomie krajowym i unijnym.

 

Polityka energetyczna a rozwój infrastruktury dostaw energii: strategie i finansowanie

Rozwój infrastruktury dostaw energii w Polsce jest kluczowym elementem realizacji celów polityki energetycznej kraju. W obliczu globalnych wyzwań związanych z transformacją energetyczną, Polska stawia na dywersyfikację źródeł energii, rozwój technologii niskoemisyjnych oraz modernizację istniejącej infrastruktury.

Polska, tradycyjnie opierająca się na węglu jako głównym źródle energii, poszukuje alternatywnych źródeł. W tym kontekście, rozwój energetyki jądrowej oraz morskiej energetyki wiatrowej staje się priorytetem. Projekty takie jak Baltic Pipe, mające na celu dostarczenie gazu ziemnego z Norwegii do Polski, są kluczowe dla zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego i zmniejszenia zależności od jednego dostawcy.

Dla osiągnięcia celów klimatycznych niezbędne jest również wspieranie rozwoju technologii niskoemisyjnych, takich jak energia słoneczna, wiatrowa czy biogaz. Rząd aktywnie promuje inwestycje w te technologie poprzez różne programy dotacyjne i ulgi podatkowe.

Aby sprostać wymaganiom nowoczesnego rynku energii, istniejąca infrastruktura energetyczna w Polsce wymaga znacznych modernizacji. Inwestycje w sieci przesyłowe, magazyny energii czy stacje ładowania dla pojazdów elektrycznych są niezbędne dla zapewnienia stabilności dostaw i zaspokojenia rosnącego popytu.

W celu wspierania regionów najbardziej dotkniętych zmianami w sektorze energetycznym, Polska korzysta z funduszy unijnych, takich jak Fundusz Sprawiedliwej Transformacji czy aktywnie poszukuje partnerów prywatnych do współfinansowania kluczowych projektów infrastrukturalnych.

Podsumowując, polityka energetyczna Polski jest ściśle związana z rozwojem nowoczesnej infrastruktury dostaw energii. W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych i ekonomicznych, Polska dąży do stworzenia zrównoważonego i konkurencyjnego rynku energii, który będzie służył dobrobytowi obywateli i gospodarki.