Wrzesień 2025, Numer 9 (855)

---

SPIS TREŚCI

 

BIULETYN ENERGOPOMIARU

Tomasz Słupik
Gotowi na transformację energetyczną

Marek Komarzyniec, Grzegorz Piekarski
Wybrane aspekty modelowania pracy modułów wytwarzania energii – wymogi i realizacja

Jerzy Mazurek
Poprawa efektywności energetycznej systemów mokrego oczyszczania gazów

Marta Kowal, Wojciech Szulik, Magdalena Winkler
Paliwa z odpadów jako istotny element transformacji energetycznej

Janusz Skwara
Możliwości wykorzystania elektrodializy odwracalnej (EDR) w procesie odzyskiwania wody ze ścieków przemysłowych do celów technologicznych. Doświadczenia z badań pilotażowych

Marta Smal-Potempa, Agata Jakóbik-Kolon
Usuwanie azotu amonowego ze ścieków z instalacji odsiarczania spalin metodą transmembranowej chemisorpcji. Teoria i praktyka – doświadczenia z badań pilotowych

Magdalena Skrzyńska
Ocena ryzyka klimatycznego w ujęciu różnych metod: standardy ISO i metody eksperckie

Robert Sic
Zarządzanie ryzykiem w energetyce – jak odpowiadać na nowe wyzwania

 

Jerzy Piotr Bednarek
Ramowy harmonogram budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) w ciągu 6 lat

 

OKIEM OBIEŻYŚWIATA

Stefan Gierlotka
Energetyka w Brazylii

 

---

STRESZCZENIA 

 

Marek Komarzyniec, Grzegorz Piekarski
Wybrane aspekty modelowania pracy modułów wytwarzania energii – wymogi i realizacja
W artykule przedstawiono aktualne wymagania i standardy dotyczące modelowania systemów elektroenergetycznych w kontekście integracji odnawialnych źródeł energii (OZE) z siecią. Omówiono europejskie regulacje, w szczególności kodeks sieci NC RfG, które nakładają obowiązek dostarczania i walidacji modeli symulacyjnych nowych jednostek wytwórczych. Autorzy analizują zarówno modele dostarczane przez producentów, jak i modele ogólne zgodne z normą IEC 61400-27-1, wskazując na ich zastosowanie w środowisku DIgSILENT PowerFactory. Podkreślono znaczenie iteracyjnego procesu modelowania, obejmującego testowanie, porównanie z danymi pomiarowymi i korektę parametrów, jako kluczowego elementu zapewnienia niezawodności i bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego.

 

Jerzy Mazurek
Poprawa efektywności energetycznej systemów mokrego oczyszczania gazów
Artykuł prezentuje możliwości poprawy efektywności energetycznej systemów mokrego oczyszczania gazów, koncentrując się na zasadniczym komponencie absorbera i jego układów zraszania. Na podstawie modelu absorpcji i wytypowanych czynników mających wpływ na zużycie energii elektrycznej przez pompy cyrkulacyjne zaprezentowany został przykład optymalizacji oparty na analizie limitów emisyjnych wobec rezerw wypracowywanych przez system. Proponowana optymalizacja zużycia energii elektrycznej, bazująca na systemie analitycznym uwzględniającym model absorbcji oraz bieżącej analizie uzyskiwanych średnich emisji, może być wdrożona w szczególności wobec obserwowanego aktualnie charakteru pracy obiektów energetycznych, gdzie przeważa praca z niskim obciążeniem i poniżej projektowych założeń wydajnościowych. Optymalizacja taka nie wymaga poniesienia istotnych nakładów inwestycyjnych.

 

Marta Kowal, Wojciech Szulik, Magdalena Winkler
Paliwa z odpadów jako istotny element transformacji energetycznej
W artykule przedstawiono znaczenie paliw z odpadów (RDF i SRF) jako paliw alternatywnych możliwych do wykorzystania w sektorze energetycznym, ciepłowniczym i cementowym, w kontekście transformacji energetycznej i gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Wskazano na rosnącą rolę tych paliw w redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz zmniejszaniu ilości odpadów kierowanych na składowiska. Przedstawiono zalety paliw z odpadów. Podkreślono rolę paliw z odpadów w zwiększaniu niezależności energetycznej oraz poprawie efektywności surowcowej, co wpisuje się w dążenie do zrównoważonego rozwoju i nowoczesnej, niskoemisyjnej gospodarki.

 

Janusz Skwara
Możliwości wykorzystania elektrodializy odwracalnej (EDR) w procesie odzyskiwania wody ze ścieków przemysłowych do celów technologicznych. Doświadczenia z badań pilotażowych
W artykule przedstawiono zasadę działania technologii elektrodializy odwracalnej oraz wymagania dotyczące parametrów jakościowych wody zasilającej moduły EDR. Omówiono przeprowadzone przez Energopomiar badania pilotażowe w zakresie oczyszczania ścieków z wykorzystaniem technologii EDR oraz innych technologii membranowych. Przedstawiono układ ciągów technologicznych, zakres kontrolowanych parametrów ruchowych instalacji oraz badanych parametrów fizykochemicznych wody zasilającej, diluatu i koncentratu. Omówiono skuteczność odsalania ścieków dla wybranych parametrów jakościowych. Dokonano oceny możliwości wykorzystania technologii EDR w procesie odzyskiwania wody do celów technologicznych.

 

Marta Smal-Potempa, Agata Jakóbik-Kolon
Usuwanie azotu amonowego ze ścieków z instalacji odsiarczania spalin metodą transmembranowej chemisorpcji. Teoria i praktyka – doświadczenia z badań pilotowych
W artykule przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych i pilotowych, które potwierdziły możliwość odzysku azotu amonowego (NNH4) ze ścieków z instalacji mokrego odsiarczania spalin (IMOS) metodą transmembranowej chemisorpcji. Proces ten wykorzystuje hydrofobowe membrany do selektywnego przenoszenia amoniaku w postaci gazowej, który następnie reaguje z kwasem, tworząc sole amonowe mogące stanowić nawozy płynne. Kluczowe było wielostopniowe przygotowanie ścieków do spełnienia krytycznych parametrów membran. Badania pilotowe potwierdziły zdolność membran do chemisorpcji po długotrwałej eksploatacji. Rekomenduje się stosowanie kwasu siarkowego jako stabilnego absorbentu, pozwalającego na produkcję czystego siarczanu amonu. Potwierdzono potencjał technologii do wdrożenia na skalę przemysłową.

 

Magdalena Skrzyńska
Ocena ryzyka klimatycznego w ujęciu różnych metod: standardy ISO i metody eksperckie
Ryzyko klimatyczne odnosi się do zagrożeń wynikających ze zmian klimatu, które mogą negatywnie wpływać na gospodarkę, społeczeństwo oraz środowisko. Wzrastająca temperatura, która pociąga za sobą występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych, stwarza poważne wyzwania dla przedsiębiorstw. Dlatego ocena ryzyka klimatycznego staje się podstawowym narzędziem wspierającym podejmowanie decyzji w organizacjach i stanowi istotny element zarządzania strategicznego. Firmy, które nie podejmują działań dostosowawczych, narażają się na utratę konkurencyjności, reputacji, a w skrajnych przypadkach nawet zdolności do prowadzenia działalności. Klasyfikacja ryzyk klimatycznych została opracowana przez Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) i znajduje szerokie zastosowanie m.in. w Europejskich Standardach Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS), Taksonomii UE i innych programach czy inicjatywach. Analizę ryzyka klimatycznego można wykonać wykorzystując różne narzędzia takie jak: norma PN-EN ISO 14091, czy np. zalecenia przedstawione przez TCFD. 

 

Robert Sic
Zarządzanie ryzykiem w energetyce – jak odpowiadać na nowe wyzwania
Dynamiczne zmiany w otoczeniu sektora energetycznego – w tym presja związana z transformacją energetyczną, wyzwania klimatyczne, zagrożenia geopolityczne, problemy z dostępnością usług i personelu oraz cyberzagrożenia – wymuszają nowe podejście do zarządzania ryzykiem. W artykule w sposób syntetyczny opisano aktualne ryzyka w projektach energetycznych. Przedstawiono cykliczność ryzyk w toku realizacji inwestycji oraz znaczenie skutecznego zarządzania roszczeniami. Podkreślono konieczność wdrożenia zintegrowanego i adaptacyjnego systemu zarządzania oraz postępowania z ryzykami jako kluczowego warunku sukcesu inwestycji.

 

Jerzy Piotr Bednarek
Ramowy harmonogram budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) w ciągu 6 lat
Artykuł zamyka cykl publikacji dotyczących Centralnego Portu Komunikacyjnego. Podano dane kosztowo-czasowe realizacji w latach 2022-2031 tej ogromnej inwestycji. Przedstawiono przedmiotowy harmonogram w kolejności założonego czasu i kosztów realizacji elementów budowy CPK wraz z komentarzem co do jej stanu istniejącego.