SEP w Tarnowie
Historia Stowarzyszenia Elektryków Polskich liczy ponad 100 lat, o czym nie tylko członkowie tej samorządowej organizacji wiedzą. Liczne uroczystości i publikacje upamiętniają niedawny jubileusz. Nieco w cieniu w stosunku do sześciu oddziałów założycielskich SEP pozostają mniejsze – 44, których historia jest krótsza, ale może być niemniej ciekawa. Zapewne należy do nich organizacja tarnowska, która swój jubileusz 50-lecia uświetniła obszerną publikacją z pieczołowitością odtwarzając wszelkie aspekty działalności społecznej). Gratulacje!
Tarnów leży zaledwie 166 km od końca najdłuższej trasy kolejowej w Polsce ze Świnoujścia do Przemyśla, liczącej 1054 km, mijającej Szczecin, Kraków i Rzeszów. Na mapie energetycznej kraju to ważne miejsce. W dniu 24 listopada 1910 roku oddano do użytku Elektrownie Miejską, Wodociągi i dworzec kolejowy, co upamiętniono nazwą „święta inwestycji”. Prawie 110 lat temu rozbłysło światło elektryczne w Tarnowie. W latach 1927-1929 powstała Państwowa Fabryka Związków Azotowych (PZFA) w Mościcach, która od 1931 roku dostarczała także częściowo energię dla miasta.
Elektrownią miejską kierował Jan Studniarski do 1920 roku, gdy został powołany na stanowisko profesora AGH. W publikacji także z dumą odnotowano dwa inne życiorysy wielkich z Tarnowa – Romana Dzieślewskiego, pierwszego polskiego profesora elektrotechniki, rektora Politechniki Lwowskiej oraz światowej sławy wynalazcy Jana Szczepanika – jego pamięci został ustanowiony medal i nagroda, przyznawane przez Oddział.
Mieli oni wpływ na działalność tarnowskich elektryków. Rozszerzanie działalności i zwiększanie liczby członków oraz silne aspiracje społecznikowskie owocowały podjęciem starań o utworzenie własnego samodzielnego oddziału, które za zgodą organów SEP i innych urzędów zostało zwieńczone sukcesem i od 13 marca 1970 roku rozpoczęto działalność.
Wszystkie dotychczasowe jubileusze 10, 15, 25, 30, 35, 40 i 45-lecia są skrupulatnie odnotowane. Także Tarnowskie Dni Elektryki zainicjowane w 1966 roku od 1996 roku są corocznie organizowane i opisane.
Tego niezwykłego podsumowania dokonali Autorzy – Antoni Maziarka – Członek Honorowy SEP (2019), Janusz Onak – obecny Prezes oraz zasłużeni w działalności Andrzej Wojtanowski i Roman Kuczek. Wsparci przez 22 współautorów rozdziałów zamieścili blisko 400 zdjęć, dokumentów, artykułów o działalności, 70 zdjęć indywidualnych osób, 23 tabele i 26 pozycji literaturowych. Warto dodać, że zamieszczony indeks nazwisk liczy blisko 1000 pozycji i zapewne wielu obecnych działaczy znajdzie tam swoje imię.
Autorzy kreślą historię swojego Oddziału na mozaice stuletniej działalności Stowarzyszenia, gospodarczych przemian Polski i ich terenu działania, dyskretnie dotykając problemów politycznych. Opisują działalność seminaryjną dla pracowników energetyki zawodowej i przemysłowej z godnej do pozazdroszczenia kilkukrotnej wizyty (z wykładami) ks. prof. Hellera, światowej sławy duchownego łączącego w niezwykły, dogłębny sposób sprawy nauki i wiary. Dowiemy się z publikacji o działalności kół, członkach wspierających, spotkaniach integracyjnych, współpracy z młodzieżą, o działalności szkoleniowej i egzaminacyjnej, a relacje z wyjazdów technicznych mogą przyprawić o zawrót głowy. Gdzież to nie byli tarnowcy elektrycy, prawie w całej Europie, łącznie z Gruzją, Ukrainą, ale także w odległych Chinach.
Odnotowano działalność swoich działaczy w jednostkach centralnych SEP, łącznie z Polskim Komitetem Bezpieczeństwa w Elektryce, którego wieloletnim przedstawicielem jest Kazimierz Pasierb. Należał on do pierwszej krajowej kadry instruktorów prac pod napięciem w sieci przesyłowej, a na terenie zakładu energetycznego w Tarnowie działała jedna z dziewięciu brygad PPN na liniach 220 i 400 kV. Mają też osiągnięcia szkoleniowe wzakresie niższych napięć i własny poligon.
Odnotowano także fakt nadania Oddziałowi Tarnowskiemu imienia profesora Ignacego Mościckiego, potwierdzone uchwałą Zarządu Głównego SEP z dnia 18 marca 2020 roku. Profesor był niezwykłym działaczem także w dziedzinie elektryki wysokonapięciowej, no i prezydentem Polski (1926-1939).
Aktywnej działalności i satysfakcji z podejmowanych inicjatyw wypada życzyć z nutką zazdrości.
Bogumił Dudek
1) Oddział Tarnowski Stowarzyszenia Elektryków Polskich im. prof. Ignacego Mościckiego w latach 1970-2020, Tarnów, maj 2020, ss. 368 (wydana na kredowym papierze).
Zobacz: Luty 2022, Numer 2 (812)
