Maj 2024, Numer 5 (839)
SPIS TREŚCI
Marcin Popkiewicz
Symulator Bezemisyjnego Systemu Energetycznego NCBR
Mateusz Szablicki, Hubert Białas, Marcin Niedopytalski, Piotr Rzepka
Synchroniczne połączenie 400 kV Polski i Ukrainy poprzez linię Rzeszów-Chmielnicka – wybrane analizy symulacyjne stanów przejściowych podczas operacji łączeniowych
ENERGETYKA I TECHNIKA ŚWIETLNA
Małgorzata Zalesińska
Zanieczyszczenie światłem i jego negatywne skutki dla człowieka i środowiska
Przemysław Tabaka, Sylwester Kołomański
Wpływ modernizacji oświetlenia zewnętrznego na potencjalny wzrost jasności nocnego nieba
Krzysztof Wandachowicz
Wytyczne Ministerstwa Infrastruktury dotyczące oświetlenia dróg
OKIEM OBIEŻYŚWIATA
Stefan Gierlotka
Energetyka w Indonezji
LEKTURA PONADOBOWIĄZKOWA…
Bogumił Dudek
Transformacja energetyczna analitycznie
STRESZCZENIA
Marcin Popkiewicz
Symulator Bezemisyjnego Systemu Energetycznego NCBR
W artykule opisany jest Symulator Systemu Energetycznego przygotowany w ramach projektu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju – dostępne przez Internet proste w obsłudze narzędzie, pozwalające sprawdzić, jak „dopina się” w pełni zelektryfikowany system energetyczny z określonym poziomem zapotrzebowania i mocami źródeł energii. Symulator uwzględnia wszystkie źródła energii o dużym potencjale w Polsce (wiatr, PV, EJ i biomasa) oraz wszystkie sektory gospodarki, łącznie z zelektryfikowanym transportem i ciepłem w budynkach i przemyśle oraz produkcję wodoru na rzecz sektorów niemożliwych do bezpośredniej elektryfikacji. Produkcja energii elektrycznej przez źródła pogodozależne (wiatr, PV) bazuje na rzeczywistych danych pogodowych i profilach pracy w latach 2015-2023. Zapotrzebowanie bazuje na rzeczywistym zapotrzebowaniu w 2023 r., a potrzeby grzewcze dla rzeczywistych temperatur dla wybranego roku analizy. Metodyka pozyskania danych została opisana w załącznikach. W artykule, po wprowadzeniu w kluczowe założenia symulatora, zostały przeprowadzone kolejno analizy:
• możliwości zasilania obecnie zelektryfikowanych sektorów gospodarki za pomocą źródeł pogodozależnych ze wsparciem dyspozycyjnie włączanych elektrowni gazowych (docelowo pracujących na bioCH4 i/lub H2) – w scenariuszach bez magazynów energii elektrycznej i z ich wykorzystaniem,
• scenariusze pośrednie z elektryfikacją pozostałych sektorów gospodarki, rozbudową mocy źródeł energii oraz poprawą efektywności energetycznej,
• scenariusze obejmujące dodatkowo trudne w bezpośredniej elektryfikacji sektory, wprowadzające też magazyny niskotemperaturowego ciepła dla budynków i wysokotemperaturowego dla przemysłu oraz zarządzanie popytem – z wariantami 100% OZE oraz z udziałem kilku GW elektrowni jądrowych.
Mateusz Szablicki, Hubert Białas, Marcin Niedopytalski, Piotr Rzepka
Synchroniczne połączenie 400 kV Polski i Ukrainy poprzez linię Rzeszów-Chmielnicka
– wybrane analizy symulacyjne stanów przejściowych podczas operacji łączeniowych
W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań symulacyjnych elektromagnetycznych stanów przejściowych w linii Rzeszów-Chmielnicka, stanowiącej jeden z elementów połączenia synchronicznego 400 kV pomiędzy elektroenergetycznymi systemami przesyłowymi Polski i Ukrainy. Analizom poddano warunki pracy obiektów i aparatury tego połączenia towarzyszące operacjom łączeniowym. Badania były realizowane w celu wsparcia procesu uruchomienia połączenia z wykorzystaniem istniejącej linii przesyłowej 750 kV Rzeszów-Chmielnicka. Było to niezbędne do zapewnienia bezpiecznych warunków pracy połączenia w stanach normalnych i zakłóceniowych. Wyniki wybranych symulacji przedstawiono w artykule.
Małgorzata Zalesińska
Zanieczyszczenie światłem i jego negatywne skutki dla człowieka i środowiska
Zanieczyszczenie światłem to zaburzenie środowiska naturalnego poprzez nadmierna i niewłaściwe wykorzystanie światła sztucznego w porze nocnej. Oświetlenie elektryczne, a w szczególności oświetlenie zewnętrzne, które jest źle zaprojektowane i nieprawidłowo eksploatowane ma negatywny wpływ na cały ekosystem. Zakłóca naturalny cykl dobowy zarówno człowieka, jak i zwierząt oraz roślin. Utrudnia, a czasami wręcz uniemożliwia obserwacje nocnego nieba. Skutkuje daleko idącymi konsekwencjami klimatycznymi i ekonomicznymi. Obecnie nie ma uregulowań prawnych dotyczących ograniczenia zanieczyszczenia światłem. Wymagania i zalecenia polskich norm dotyczące ograniczenia światła przeszkadzającego nie są obligatoryjne.
Przemysław Tabaka, Sylwester Kołomański
Wpływ modernizacji oświetlenia zewnętrznego na potencjalny wzrost jasności nocnego nieba
Jednym z niepożądanych skutków ubocznych oświetlenia zewnętrznego jest wzrost jasności nocnego nieba. Zjawisko to powoduje poważne utrudnienia w prowadzeniu obserwacji astronomicznych. Ponadto negatywnie wpływa ono na to, jak ogół społeczeństwa postrzega nocne niebo, które jest dziedzictwem kulturowym ludzkości. Proces sukcesywnego zastępowania w oświetleniu zewnętrznym lamp wyładowczych źródłami LED może mieć znaczący wpływ na to zjawisko. W celu oceny ilościowej przeprowadzona została analiza wpływu źródeł LED na postrzeganą okiem jasność nocnego nieba. Wyniki wskazują, że większość źródeł LED prowadzi do postrzeganej zwiększenia jasności nieba w stosunku do lamp sodowych. Wyjątek stanowią źródła LED o CCT < 3000 K, które pozwalają zachować nocne niebo w stanie nie gorszym od obecnego.
Krzysztof Wandachowicz
Wytyczne Ministerstwa Infrastruktury dotyczące oświetlenia dróg
W artykule opisano wymagania dotyczące oświetlenia dróg. Przedstawiono wybrane zapisy normy PN-EN 13201:2016 Oświetlenie dróg oraz wytyczne Ministerstwa Infrastruktury.
