Maj 2021, Numer 5 (803)

W numerze m.in.:

Szymon ŻUREK, Patryk KUBICKI

Wykorzystanie regulacji skośnej transformatorów do poprawy bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego

Grzegorz MATUSIAK, Robert NADER, Jerzy NOWIKOW, Andrzej ŁASICA
Ochrona przed skutkami łuku elektrycznego
– udoskonalenia konstrukcji i badania prototypów hełmu z osłoną twarzy

ENERGETYKA I PRODUCENCI

HUBIX – lider rynkowy sprzętu do prac pod napięciem!
Rozmowa z przedstawicielem firmy HUBIX – Panem Michałem Włodarczykiem

BIULETYN ENERGOPOMIARU

Rafał CZEKALSKI
Możliwości spalania wodoru w turbinach gazowych

Elżbieta BOEHME, Michał MROZEK
Ocena stanu technicznego żywic jonowymiennych
w aspekcie prawidłowej pracy stacji demineralizacji wody

Krystian Leonard CHRZAN
Zerwania izolatorów kompozytowych

Przemysław SADŁOWSKI, Jerzy HICKIEWICZ
Na 100-lecie Wydziału.
Początki Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej

ENERGETYKA NA ŚWIECIE

Jacek M. DUBRAWSKI
Indie – kraj, który stoi w obliczu głębokich zmian polityki gospodarczej

DYLEMATY, KONTROWERSJE

Bogumił DUDEK
Na marginesie lektury ponadobowiązkowej
– Klimat dla energii…jądrowej!

 

Streszczenia:

Szymon Żurek, Patryk Kubicki
Wykorzystanie regulacji skośnej transformatorów do poprawy bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego
System elektroenergetyczny wymaga stałego nadzoru oraz działań regulacyjnych, które umożliwiają bezprzerwowe zasilanie odbiorców energią elektryczną o zestandaryzowanych parametrach. W bieżących warunkach pracy dotychczasowe środki regulacyjne stosowane w KSE okazują się niewystarczające, co powoduje konieczność poszukiwania nowych i skutecznych metod regulacji. Jedną z możliwości jest wykorzystanie transformatorów z regulacją wzdłużno-poprzeczną do sterowania przepływami mocy czynnej oraz utrzymania poziomów napięć w węzłach sieci. W artykule przedstawiono wykorzystanie transformatorów regulacyjnych w działaniach operatorskich.
Słowa kluczowe: system elektroenergetyczny, transformator regulacyjny, regulacja napięcia, rozpływ mocy

Grzegorz Matusiak, Robert Nader, Jerzy Nowikow, Andrzej Łasica
Ochrona przed skutkami łuku elektrycznego
– udoskonalenia konstrukcji i badania prototypów hełmu z osłoną twarzy
W artykule przedstawiono proces rozwoju konstrukcji hełmu elektroizolacyjnego z osłoną twarzy chroniącą przed skutkami termicznego oddziaływania łuku elektrycznego. W ramach przeprowadzonych prac rozszerzono zakres temperatury pracy hełmu, zwiększono odporność na uderzenia mechaniczne oraz dodano osłony boczne twarzy.
Słowa kluczowe: prace pod napięciem, bezpieczeństwo i higiena pracy, elektroizolacyjny hełm ochronny

Rafał Czekalski
Możliwości spalania wodoru w turbinach gazowych
W procesach produkcji, przetwarzania i magazynowania energii coraz większą rolę będzie odgrywał wodór. W artykule omówiono możliwości spalania wodoru w turbinach gazowych. Pod względem właściwości fizykochemicznych wodór różni się od gazu ziemnego, co ma istotny wpływ na przebieg i organizację procesu spalania. Z tym wyzwaniem mierzą się obecnie producenci turbin gazowych. W artykule dokonano także przeglądu możliwości spalania wodoru w turbinach (stan na koniec minionej dekady) oraz przedstawiono plany na najbliższą przyszłość.
Słowa kluczowe: wodór, turbiny gazowe, spalanie, spalanie wodoru, wodór w energetyce

Elżbieta Boehme, Michał Mrozek
Ocena stanu technicznego żywic jonowymiennych w aspekcie prawidłowej pracy stacji demineralizacji wody
W energetyce, nie tylko zawodowej, priorytetowymi urządzeniami pozostają głównie kotły i turbiny. Często przy podziale zakładowych funduszy przeznaczanych na kontrolę eksploatacji urządzeń pomija się stacje demineralizacji wody, a co za tym idzie – również kontrolę techniczną stanu jonitów. Tendencja ta jest w szczególności zauważalna u użytkowników posiadających instalacje starszego typu, tzn. pracujące w mało efektywnych układach współprądowych. Bywa, że eksploatatorzy tych stacji nie do końca są świadomi konsekwencji złego stanu żywic jonowymiennych i ich wpływu na wzrost kosztów eksploatacji. Szeregu nieprawidłowości można by uniknąć kontrolując stan techniczny jonitów pod kątem ich przydatności do dalszego użytkowania.
Słowa kluczowe: żywice jonowymienne, stacja demineralizacji wody, kontrola laboratoryjna, ocena stanu technicznego, eksploatacja jonitów

Krystian Leonard Chrzan
Zerwania izolatorów kompozytowych
Najbardziej niebezpiecznymi uszkodzeniami mechanicznymi izolatorów są złamania izolatorów wsporczych i zerwania izolatorów odciągowych lub izolatorów wiszących. Rdzeń szkłoepoksydowy jest elementem, który zapewnia izolatorom kompozytowym dużą wytrzymałość na rozciąganie. Po 1998 roku w różnych krajach wykryto nowy rodzaj uszkodzeń, nazwany degradacyjnym pęknięciem prętów szkłoepoksydowych (decay-like fracture). Uszkodzenie osłony silikonowej izolatora kompozytowego jak i degradacja pręta szkłoepoksydowego mogą być procesami długotrwałymi. Proces uszkodzenia osłony izolatorów kompozytowych był obserwowany na stacji prób w Hucie Miedzi Głogów. Autorowi nie jest znany przypadek kruchego pęknięcia lub degradacyjnego pęknięcia pręta szkłoepoksydowego w Polsce. Kruche pęknięcia pręta szkłoepoksydowego izolatorów kompozytowych zostały wyeliminowane przez wprowadzenie włókien szklanych typu ECR.
Słowa kluczowe: izolatory kompozytowe, zerwania izolatorów, rdzeń szkłoepoksydowy, pęknięcia kruche i degradacyjne

Przemysław Sadłowski, Jerzy Hickiewicz
Na 100-lecie Wydziału
Początki Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej
W 2021 r. przypada stulecie powstania Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. W artykule przedstawiono jego historię od chwili powstania w 1921 r. aż do wybuchu II wojny światowej. Omówiono rolę jego pierwszych profesorów: Kazimierza Drewnowskiego, Mieczysława Pożaryskiego, Stanisława Odrowąża-Wysockiego, Konstantego Żórawskiego, Leona Staniewicza i Romana Trechcińskiego. Zwrócono uwagę na fenomen szybkiego utworzenia Wydziału Elektrycznego. Do końca roku akademickiego 1924/25, w pustych budynkach po rosyjskiej uczelni, powstał pełnowartościowy Wydział.
Słowa kluczowe: system elektroenergetyczny, transformator regulacyjny, regulacja napięcia, rozpływ mocy