Biuletyn PPTE2050 nr 1 (8) /2025 – wstęp

W hołdzie Profesorowi Janowi Popczykowi

Po śmierci Profesora Jana Popczyka jako Jego współpracownicy podjęliśmy niełatwe, ale konieczne zadanie kontynuacji Jego dzieła. Choć nie sposób dorównać ponadczasowemu i ponaddziedzinowemu spojrzeniu Profesora, zdecydowaliśmy się nieść dalej Jego wizję transformacji energetycznej opartej na elektroprosumeryzmie. Prezentowany cykl czterech artykułów stanowi próbę rozwinięcia kluczowych komponentów koncepcji Transformacji Energetycznej do Elektroprosumeryzmu (TEE), ugruntowując jej aktualność w obliczu zmienności uwarunkowań społecznych, technologicznych i środowiskowych.

Źródło energii dla Polski i świata jest próbą syntetycznego ujęcia najważniejszych tez koncepcji TEE i ich reinterpretacji w warunkach przełomu lat 2020-2025. Autor wskazuje elektroprosumeryzm jako jedyną systemową alternatywę dla modelu korporacyjnej energetyki wielkoskalowej, zarówno w wymiarze efektywności energetyczno-ekologicznej (egzergii), jak i w zakresie odporności infrastrukturalnej oraz sprawiedliwości społeczno-ekonomicznej. W centrum tej propozycji znajduje się elektroprosument, podmiot wyposażony zarówno w zasoby techniczne, jak i kompetencje decyzyjne. To on staje się fundamentem nowej infrastruktury energetycznej, zdecentralizowanej, zwirtualizowanej i rozproszonej.

Ślad węglowy modernizacji taboru autobusów miejskich na pojazdy elektryczne akumulatorowe i wodorowe odnosi się do egzergetycznej i środowiskowej części elektroprosumeryzmu. Analiza ta pokazuje, że procesy określane jako „zielone” mogą, w zależności od źródła energii i technologii, generować ślad węglowy większy niż rozwiązania tradycyjne. Autorzy opierają się na metodykach analitycznych (GHG Protocol, analiza cyklu życia, LCA), wykazując konieczność pełnej analizy emisyjności dla każdego etapu wdrożenia technologii. Tekst ten wnosi kluczowy element do debaty o elektromobilności zwracając uwagę, że tylko integracja lokalnych źródeł OZE z transportem publicznym może prowadzić do rzeczywistej redukcji emisji.

Rozproszony system sterowania bazujący na sterowniku Siemens S7-1200 i przemienniku częstotliwości Eaton DE1 rozwija technologiczną część elektroprosumeryzmu pokazując, jak decentralizacja i cyfryzacja systemów sterowania wspierają autonomię lokalnych jednostek energetycznych. Architektura rozproszona, wykorzystująca standardy komunikacji przemysłowej i nadrzędne systemy HMI, wpisuje się w strukturę techniczno-organizacyjną osłon kontrolnych, inteligentnych magazynów energii i zarządzania popytem. Artykuł podkreśla również znaczenie budowania kompetencji niezwykle potrzebnych do wdrażania elektroprosumeryzmu. To właśnie kompetencje budują podstawy pod wirtualizację i demokratyzację energetyki.

Elektroprosumenckie platformy energetyczne opisują studia przypadku wdrożeń społecznościowych systemów energetycznych, ukierunkowanych na maksymalizację autokonsumpcji, obniżenie kosztów eksploatacyjnych i wykorzystanie energii odnawialnej w osiedlach mieszkaniowych. Przedstawiony model Elektroprosumenckiej Platformy Energetycznej stanowi praktyczną odpowiedź na potrzebę integracji lokalnej produkcji energii, jej dynamicznego zarządzania i uczestnictwa mieszkańców w rynku energii. Wpisuje się tym samym w społecznościową, organizacyjną i regulacyjną część paradygmatu elektroprosumeryzmu, wskazując przy tym kierunki koniecznych zmian legislacyjnych.

Wszystkie cztery artykuły tworzą spójną narrację. Każdy z prezentowanych tekstów wypełnia lukę poznawczą, systemową lub wdrożeniową, kontynuując dzieło Profesora Jana Popczyka. Wspólnym mianownikiem jest przekonanie, że tylko transformacja oparta na wiedzy, sprawiedliwości i synergii lokalnych potencjałów może zapewnić odporność, konkurencyjność i trwałość energetyczną w wymiarze społecznym i środowiskowym.

 

Krzysztof Bodzek
Gliwice, 22 kwietnia 2025 r.

---

Stowarzyszenie Elektryków Polskich Oddział Gliwicki im. Stansława Fryzego wspiera prace nad koncepcją elektroprosumeryzmu, zapoczątkowaną przez śp. prof. Jana Popczyka, Członka Honorowego SEP. Oddział aktywnie wspiera działalność Konwersatorium Inteligentna Energetyka oraz finansuje publikację niniejszego Biuletynu.
www.sep.gliwice.pl

 

Więcej w numerze 4/2025 Energetyki.